Is de mijnwerkerslong (stoflong) terug ?
Inderdaad, de stof- of mijnwerkerslong dreigt terug op te duiken. De reden: kwartsstof. Kwartsstof kan bij langdurig inademen of bij inademen van grote hoeveelheden schade (littekenweefsel) veroorzaken in de longen, de zogenaamde stoflong. De stoflong veroorzaakt door kwartsstof wordt silicose genoemd.
Waarom is de stoflong (silicose) nu in opmars ?
Opnieuw dezelfde reden: kwartsstof , en daaraan gekoppeld: composietmaterialen. Kwartsstof komt namelijk in grote hoeveelheden vrij bij bewerken van composietmaterialen. De laatste 10 à 15 jaar worden deze opnieuw meer en meer gebruikt als keuken- of badkamerbladen. Composietmaterialen bestaan tot 95% uit kwarts … dus wanneer men ze bewerkt (slijpen, zagen , boren, frezen, …) kan men grote hoeveelheden stof inademen. Dragen van stofmaskers is een eerste stap, maar volstaat doorgaans niet als bescherming…
Kwarts (de meest voorkomende vorm van kristallijne silica ( = silicium dioxide)) komt niet alleen in composietmaterialen voor, maar ook in natuursteen, graniet,… De concentraties zijn meestal wel lager, bij bewerken zijn de concentraties dikwijls ook lager , en daardoor zijn de gevolgen dikwijls meer laattijdig. Maar ook hier zijn risicoanalyse en preventie belangrijk !
Hoe groot is de dreiging ?
Wat betreft de mijnen : de schaduw van de mijnwerkerslong is nog steeds aanwezig. Er worden tientallen jaren na de sluiting van de mijnen nog steeds enkele gevallen erkend als beroepsziekte door Fedris.
De opmars van silicose in andere beroepen is duidelijk in verschillende landen (o.a. Australië). Er zijn daar mini-epidemieën opgedoken bij arbeiders die composietmaterialen bewerkten. Het zijn dus niet langer de mijnwerkers die stoflong ontwikkelen, maar wel arbeiders in keuken en badkamerindustrie , en interieurinrichting.
De schade is onherstelbaar, en kan zelfs nog toenemen nadat de blootstelling is gestopt...vroege opsporing is dus belangrijk !
… aangezien het zou kunnen voorkomen bij beroepen waar we het niet meteen verwachten. Bovendien wordt meestal in het begin ofwel de ziekte niet herkend, ofwel toegeschreven aan andere oorzaken. Tijdens het periodieke gezondheidstoezicht zullen onze artsen en verpleegkundigen hier uiteraard bijzondere aandacht aan besteden.
Wat zegt de wetgeving over kwartsstof ?
Sinds 17 januari 2020 is de Europese Richtlijn van kracht. Werkgevers zijn verplicht om het risico voor werknemers blootgesteld aan kwartsstof na te gaan. De blootstelling moet tot een minimum beperkt worden. Zoals gezegd volstaat het dragen van stofmaskers doorgaans niet. Concreet zal men indien technisch mogelijk het stof steeds moeten afzuigen of water moeten toevoegen tijdens het slijpen , boren, zagen en frezen van composietmaterialen en andere steenachtige materialen en tegels met hoge concentraties aan kwartsstof.