Een goede nachtrust is onontbeerlijk om te herstellen van een vermoeiende werkdag. Meerdere criteria moeten in acht worden genomen wil men weer goed van start gaan na een herstellende nachtrust. Het aantal uren slaap, regelmaat in het uur van slapen gaan, een goede kamerverluchting, onthouding van alcoholische of energiedranken en het vermogen zich te ontspannen voor het slapengaan zijn factoren die samen de optimale omstandigheden voor een goede nachtrust creëren. Kiezen voor het juiste beddengoed is ook cruciaal.

De afmetingen van de matras

De standaardlengte van een matras is 200 cm. Deze maat is voldoende voor personen korter dan 1m80, voor degenen met een langere lichaamslengte betekent het echter vaak dat hun voeten ’s ochtends uit het bed hangen. Aan te bevelen is een matras die 20 cm langer is dan de lichaamslengte van de slaper. De breedte van de matras dient afgestemd te zijn op de breedte van de schouders. Zo’n 40 cm extra bovenop de schouderbreedte wordt aanbevolen.

De hoogte van de lattenbodem

Hoewel de hoogte van de lattenbodem op zich de slaapkwaliteit niet beïnvloedt, is deze wel van belang bij het in en uit bed stappen. Het is moeilijker om uit een laag bed te stappen dan uit een hoger bed. De gecombineerde hoogte van bodem en matras dient gelijk te zijn aan minimaal de hoogte van een stoel, dwz 45 cm (en 55cm voor personen die moeilijkheden ondervinden om op te staan ten gevolge van een aandoening in de onderste ledematen). 

De kwaliteit van de bedbodem

Een lattenbodem  zorgt voor een relatieve elasticiteit zodat de ondersteuning aangepast kan worden aan de morfologie van de slaper en ook wanneer deze van houding verandert.  Er is op de markt een grote verscheidenheid aan bedbodems verkrijgbaar, soms aan erg hoge prijzen. De impact van de bodem op de kwaliteit van het beddengoed is eerder beperkt vergeleken met het comfort dat de matras biedt. De keuze voor een bedbodem maakt men in overeenstemming met het budget waarover men beschikt.
Een bodem met latten, paarsgewijs gemonteerd in een flexibel rubberen ophangpunt, is een goed compromis. Technisch geavanceerdere systemen zijn eerder bestemd voor personen met overgewicht of van uitzonderlijke lichamelijke afmetingen. 

De kwaliteit van de matras

Men hoort vaak zeggen dat men om rugpijn te verhelpen best kiest voor een harde matras. Deze stelling dient toch enigszins te worden genuanceerd. Spaanse onderzoekers toonden aan dat, na een gebruik van drie maanden, twee keer zoveel personen met rugpijn baat hebben bij een matras van een gemiddelde hardheid dan bij een matras van bovengemiddelde hardheid. De ‘gemiddeld harde’ groep grijpt ook minder naar geneesmiddelen om hun rugpijn te bestrijden.

Een soepele matras laat de vooruitstekende lichaamsdelen (schouders en bekken) toe weg te zakken. Op die manier kan de druk op het gehele lichaam worden verspreid, of men nu op de rug, buik of zij ligt. De ruggenwervelkolom blijft dan recht, zelfs indien men op de zij ligt. Het comfort is groter, en dit werkt bevorderend zowel voor de gewrichten als voor de bloedsomloop. Een soepele matras werkt eveneens het verschijnsel van de ‘slapende arm’ tegen. De ‘comfortzones’ die in sommige matrassen werden ingebouwd zijn bedoeld voor personen voorzien van bovengemiddeld brede schouders die liefst op de zij slapen. 

De matras testen

Een verkoper met kennis van zaken kan u helpen bij het kiezen van beddengoed, maar het zelf uitproberen van de matras blijft onontbeerlijk voor de uiteindelijke keuze.  Om de soepelheid te testen: plaats bij het op de rug liggen een hand onder de onderkant van de rug. Blijft er een ruimte tussen de rug en de matras, dan wil dit zeggen dat de matras te hard is voor uw persoonlijke morfologie. Bij het op de zij liggen mag men niet de indruk krijgen dat de ruggenwervelkolom in het midden buigt ten gevolge van een te sterke druk van de heupen en de schouders.

Geraadpleegde bronnen

  • Bart Haex. "Back and bed : ergonomic aspects of sleeping", CRC Press, 2005
  • F. Kovacs F. "Effect of firmness of mattress on chronic non-specific low-back pain : randomizsed, double-blind, controlled, multicentre trial." Lancet 2003 ; 362 : 1599-604
 

Jean-Philippe Demaret
Preventieadviseur-ergonoom
Eur.erg.
Licentiaat kinesitherapie en lich. opv.