Info: hepatitis A vaccinatie

Met dit artikel zouden we graag de aandacht vestigen op het belang van een vaccinatie tegen hepatitis A voor bepaalde beroepscategorieën. Vooral beroepen die in contact komen met menselijke stoelgang (rioolwerkers, loodgieters, maar ook kinderverzorgers) lopen een risico en hebben dus baat bij een vaccinatie. Vaccinatie is zonder risico.

Wat is hepatitis A?

Hepatitis A is een besmettelijke vorm van leverontsteking = hepatitis.  Het wordt veroorzaakt door het hepatitis A virus, dat uiterst besmettelijk is. Hepatitis A kan leiden tot wat men in de volksmond “geelzucht” noemt, hetgeen in feite neerkomt op een ontsteking van de lever. Hoewel men door behandeling van deze ontsteking meestal volledig kan herstellen, kunnen er nare lange termijngevolgen zijn (maandenlange vermoeidheid) die vaak ook aanleiding geven tot volledige of gedeeltelijke werkonbekwaamheid.

Kleuters hebben zelden (slechts 25%) geelzucht wanneer ze besmet geraken door het hepatitis A virus, volwassenen hebben dit meestal (75%) wel. Met andere woorden: als een kleuter hepatitis A heeft, dan ziet men dit meestal niet ; bovendien worden ze niet gevaccineerd en zijn ze dus vatbaar voor de ziekte. Kleuters hebben meestal geen andere symptomen.

Volwassenen hebben behalve geelzucht meestal wel andere symptomen: in de beginfase is er plots optreden van een grieperig beeld met algemeen ziektegevoel, , vermoeidheid, koorts, gebrek aan eetlust , misselijkheid en buikpijn vooral bovenaan rechts. Na enkele dagen treedt dan al dan niet effectief geelzucht op, dat wil zeggen wordt de urine donker en ontstaat er een ontkleurde stoelgang. Soms treedt er ook jeuk op, en af en toe diarree. Nadien is er een langdurige herstelperiode die verschillende maanden kan aanhouden. Tijdens deze periode treden vooral moeheid en lusteloosheid op de voorgrond. Er is vaak ook een (langdurige) intolerantie voor vetten, alcohol en tabak. Alhoewel hepatitis A altijd uit het lichaam verdwijnt – een chronische hepatitis A bestaat dus niet - kan de ziekte dus wel degelijk eerder lange termijn gevolgen hebben, indien er veel schade is aan de lever. De lever is namelijk een orgaan dat zich moeilijk herstelt.

Bij 15% treedt binnen het jaar een verlengd ziekteverloop op of een herval van de leverontsteking . De
totale ziekteduur kan dan oplopen tot 6 à 12 maanden. Ook kan er uitgesproken jeuk voorkomen. Een herval van hepatitis kent een typisch verloop in 2 en soms zelfs 3 fasen: na een periode van herstel treden er opnieuw 1 of 2 fasen van geelzucht op.

Fulminante (= uiterst hevige) hepatitis komt voor bij minder dan 1% van de infecties en vooral bij volwassenen, dit kan leiden tot acuut afsterven van delen van de lever, oedeem / vochtophoping in de buikholte, stollingsstoornissen en coma, met soms een indicatie tot levertransplantatie..

Hoe wordt hepatitis A overgedragen ?

Het hepatitis A virus wordt niet overgedragen via bloed, in tegenstelling tot het hepatitis B virus. Het hepatitis A virus wordt uitgescheiden in de stoelgang van een besmet persoon. Besmetting gebeurt enkel door inname via de mond, via besmet voedsel of besmette handen door aanraken van besmette voorwerpen. Ook besmet afvalwater en zeevruchten (vooral in de Derde Wereld maar ook bv. in Middellandse Zee gebieden) kunnen hepatitis A bevatten, daarom is dit ook een sterk aanbevolen reizigersvaccinatie

Hoe voorkomen ?

Handhygiëne is uitermate belangrijk om deze ziekte te voorkomen, maar vaccins zijn veel effectiever. Hepatitis A vaccins zijn erg duur (ongeveer 50 euro per inenting). Men is pas levenslang beschermd indien men 2 vaccinaties heeft gekregen. Hepatitis A is een erkende beroepsziekte voor wie “beroepsmatig geregeld nauw contact” heeft met kinderen jonger dan 6 jaar dwz in  kleuterscholen, kinderdagverblijven,…

Conclusie

Beter voorkomen (vaccineren) dan genezen. Deze vaccinatie is dus zeer sterk aanbevolen voor beroepsgroepen die een risico lopen !

Rioolwerkers of andere beroepen die in contact komen met sanitaire installaties, maar ook wie regelmatig kinderen verzorgt (verpamperen, toiletbegeleiding,…) lopen een risico om ooit besmet te geraken.

Een vaccinatie is zonder risico (geen noemenswaardige bijwerkingen) en de bescherming is zo goed als volledig en levenslang na het toedienen van 2 vaccins.

Hoewel het niet beschouwd wordt als een verplicht vaccin, raden onze arbeidsartsen het ten sterkste aan voor wie een risico op besmetting loopt.

Als werkgever is men er door de welzijnswetgeving immers toe gebonden de beroepsrisico’s te elimineren of toch zo sterk mogelijk te beperken en dit kan in het geval van hepatitis A  door vaccinatie. De vaccinatie dient dus niet alleen te worden aangeboden, maar ook ten stelligste te worden aanbevolen.

Dr Mathieu VERSEE,
Directeur wetenschappelijke cel
Preventieadviseur-arbeidsarts

Dr Yves RASQUIN,
Preventieadviseur-arbeidsarts

Bronnen: RIVM, Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid, CLB draaiboek infectieziekten,…