spmt-arista

De winterblues of ‘winterdepressie’, het is geen verzinsel. Het is een specifieke vorm van depressie die gelinkt is aan het gebrek aan licht gedurende de wintermaanden.

De wetenschappelijke naam voor de aandoening is ‘seasonal affective disorder (SAD)’ . De aandoening manifesteert zich voornamelijk in een toegenomen vermoeidheid, die zich kan voordoen ondanks voldoende nachtrust. Andere symptomen zijn prikkelbaarheid, somberheid, concentratieproblemen en angst. Soms wordt men ook een overdreven ‘snoepzucht’ gewaar. De winterdepressie onderscheidt zich van de gewone depressie doordat zij enkel in de donkere wintermaanden, na de feestdagen, optreedt, en in de lente spontaan verbetert.


Ontstaan

Er bestaan een aantal hypothesen over het ontstaan van de winterblues. Een eerste vermoeden is dat onze biologische klok lijdt onder de verminderde hoeveelheid licht tijdens de duistere wintermaanden. Dit verklaart alleszins waarom het vaker optreedt in noordelijk gelegen streken.

Wat gebeurt er volgens deze werkhypothese precies? De epifyse of pijnappelklier is een kliertje in je hersenen ter grootte van een gedroogde erwt. Gedurende de nacht scheidt de epifyse het hormoon melatonine af. Melatonine zet het slaapmechanisme in gang. Dus bij te hoge concentraties kun je last krijgen van een aanhoudende vermoeidheid. Het hormoon speelt ook een rol in de interne regeling van de biologische klok, en dit is tevens de tweede werkhypothese. Door een ontregeling van je dag-nacht ritme krijg je een gestage verschuiving ervan, waarbij je je steeds later op de dag "wakker" voelt.

Andere hypothesen linken de winterdepressie aan tekorten van de neurotransmitters serotonine, dopamine of noradrenaline, maar deze zijn momenteel minder onderbouwd.
 

Wat kun jij doen?

Je hoeft niet bij de pakken te blijven zitten! Enkele stappen die je zelf kan ondernemen.

  • Ga naar het licht

Mensen met een winterdepressie reageren heel goed op licht. Het is dan ook de voorkeursbehandeling van winterblues. Dus ga op vakantie naar Australië!

Als de balans je bankrekening de trip naar down-under niet toelaat, kun je altijd nog een lichtbak huren of kopen. Dit zijn speciale lampen met een lichtintensiteit van 2.500 tot 10.000 lux. Ter vergelijking, bureauwerk doe je bij een lichtintensiteit van om en bij de 300 lux.

Hier toch even een disclaimer: deze therapie heeft bij sommige mensen ongewenste neveneffecten, zoals geïrriteerde of tranende ogen, en hoofdpijn. Dus vooraleer je deze behandeling in overweging neemt, ga je toch best eerst even te rade bij je arts. Wat met de zonnebank? De risico’s op kanker die hieraan verbonden zijn maken dit een afrader in het algemeen.

  • Ga naar buiten en beweeg

Het buitenlicht is op zich al een voordeel (zie stap 1). Maar ook de fysieke activiteit helpt om je wakkerder te voelen, en om beter te slapen. Dus trek die jas aan en ga naar buiten!

  • Eet gezond

Koolhydraten zijn de laatste tijd in onmin geraakt, en dat is wel degelijk terecht. Vooral de suikers zijn ongezond. Deze snelle koolhydraten zitten voornamelijk in frisdranken, snoep en gebakjes. Ze geven een kortdurende boost van energie, die echter snel omslaat in een post-suiker-dip. De complexere koolhydraten in de vorm van zetmeel zijn al een stuk minder schadelijk. Maar deze moleculen, die voornamelijk zitten in aardappelen, brood, rijst en pasta, geven tot een aantal uren na de maaltijd een verzadigd, loom gevoel.

Dus: vermijd koolhydraten, vooral de suikers, en eet veel groenten en fruit.

  • Zoek gezelschap op

Het is af en toe wel eens nodig om je te kunnen afzonderen van de hele buitenwereld, maar drijf dit niet te ver. De mens is een sociaal dier. Dus neem actief stappen om op regelmatige basis je sociale contacten te onderhouden. Maak bijvoorbeeld een wekelijkse afspraak met je vrienden of je collega’s in een gezellig café.