Nutri-score : betrouwbare info?
Diepgevroren frieten met een Nutri-score A en olijfolie met een Nutri-score D… Helpt de Nutri-score ons werkelijk bij een juiste productkeuze in de winkel? Waar staat de score eigenlijk voor? Kunnen we de Nutri-score vertrouwen en hoe interpreteren we die dan het best? In dit artikel proberen we je een antwoord te geven op deze vragen!
Wat is de Nutri-score eigenlijk precies?
Het is een logo gebaseerd op een 5-puntenschaal, waarbij letters en kleuren gebruikt worden. Het logo geeft ons een beeld van de voedingswaarde van voedingsmiddelen, waarbij de balans opgemaakt wordt tussen de gezonde en de ongezonde ingrediënten van een product.
Ongezonde ingrediënten zijn de verzadigde vetten¹, suiker, de caloriewaarde en zout. Tot de gezonde ingrediënten behoren vezels, eiwitten, fruit en groenten, peulvruchten, noten of gezonde oliën (koolzaadolie, notenolie, olijfolie).
De berekening van de Nutri-Score gebeurt per 100g en niet per portie.
Vervolgens worden bonus- en maluspunten berekend naargelang de samenstelling van het product.
Waarvoor dient de Nutri-score?
Opgelet! De bedoeling van de Nutri-score is niet om te zeggen of een voedingsmiddel ongezond of gezond is, maar wel om informatie te verschaffen over de voedingswaarde en om een manier te bieden om producten met elkaar te vergelijken.
Met de Nutri-score worden producten van dezelfde soort, uit hetzelfde rek en voor hetzelfde gebruik vergeleken met elkaar, om op die manier een betere keuze te kunnen maken.
Wat zijn de beperkingen van de Nutri-score?
De Nutri-score is verre van perfect en krijgt vanuit de wetenschappelijke literatuur soms kritiek. Hier volgen enkele verklaringen voor de beperkingen van de tool:
- Er wordt geen rekening gehouden met de verwerking van levensmiddelen, het gehalte aan transvetzuren² en de aanwezigheid van additieven.
- De waardebepaling houdt geen rekening met het vitamine- of mineraalgehalte van een product.
- Er wordt nogal simplistisch te werk gegaan. Sommige onderdelen moeten subtieler beoordeeld worden:
- Bij het bepalen van het suikergehalte zou het interessanter zijn om te kijken naar de glykemische index³ van het voedingsmiddel.
- Er wordt weinig aandacht besteed aan de positieve aspecten van vetten.
- Het accent wordt gelegd op eiwitten, en die eten we over het algemeen voldoende.
- De Nutri-score wordt niet voor alle voedingsmiddelen gebruikt. Zo worden alcohol, koffie, thee, onbewerkte voedingsmiddelen en kruiden niet beoordeeld.
- Vanuit marketingoogpunt moet ook worden opgemerkt dat de Nutri-score niet verplicht is en dat merken ervoor kunnen kiezen deze alleen te gebruiken voor producten met een gunstige beoordeling.
Soms zijn er regelrechte paradoxen. Dat is het geval voor diepgevroren frieten, die een A- of B-score krijgen. Dat komt doordat de Nutri-score geen rekening houdt met de manier waarop deze voedingsmiddelen worden gekookt. Frieten bevatten veel meer vet als ze gefrituurd zijn! Maar in de meeste gevallen kan de Nutri-score toch nuttig zijn. Neem het voorbeeld van verse zalm, die een A krijgt, terwijl gerookte zalm een D krijgt. Gerookte zalm bevat immers zeer veel zout.
Hoe gebruik ik het beste de Nutri-score wanneer ik boodschappen doe?
- In de eerste plaats moet je de Nutri-score niet als een absolute leidraad beschouwen, maar eerder als een tool om te kunnen vergelijken. Als je twee producten uit dezelfde categorie ziet staan, kan de voedingswaardescore je helpen een keuze te maken. Vergelijk de Nutri-score van een Cola Zero dus niet met die van olijfolie!
- Lees de ingrediëntenlijst, die vertelt je het meest. Als de lijst meer dan 5 ingrediënten bevat of als je de helft van de ingrediënten niet kent, is de kans groot dat het om bewerkte voeding vol additieven gaat.
- Kies altijd voor de eenvoudigst mogelijke producten, zoals verse producten of voedingsmiddelen die je zelf gaat bereiden.
Samengevat kunnen we stellen dat deze voedingswaardescore niet als het beste labelsysteem wordt beschouwd. Wél is het één van de bestaande manieren om ons informatie te verschaffen over voeding. Denk eraan dat de Nutri-score zijn beperkingen heeft: hij houdt geen rekening met de verwerking van de levensmiddelen, het gehalte aan transvetzuren, de aanwezigheid van additieven en het vitamine- en mineraalgehalte. Gebruik de tool verstandig en blijf kritisch.
Astrid Bovesse,
Voedingsdeskundige bij Experconsult
¹Verzadigde vetten: een categorie vetten die in verband worden gebracht met een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed en dus met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
²Transvetzuren: een categorie van vetten die ontstaan bij de industriële verwerking van levensmiddelen. Ze verhogen het cholesterolgehalte in het bloed en daarmee het cardiovasculaire risico.
³Glykemische index: het vermogen van een voedingsmiddel om de bloedsuikerspiegel te verhogen. Een hoge bloedsuikerspiegel kan uiteindelijk leiden tot insulineresistentie en gezondheidsproblemen zoals diabetes type 2.