Telewerk en psychosociale aspecten : enkele adviezen

Met de komst van het internet en de draagbare computer werd de weg gebaand voor het telewerken, waar vandaag bijna één op de vijf werknemers dankbaar gebruik van maakt.

Vorige maand hadden we het over het wettelijk kader van telewerken. In deze aflevering willen we de psychosociale aspecten belichten.

Telewerken kan een gunstig effect hebben op het welzijn van werknemers  :

• een vermindering van de verplaatsingstijd en van de stress die de verplaatsing met zich kan meebrengen
• een beter evenwicht tussen werk en privéleven
• een toename van de motivatie en van de productiviteit
• toename van autonomie, verantwoordelijkheidszin van de werknemer omdat er vertrouwen is.

Toch kan telewerk ook psychosociale risico's met zich meebrengen. We geven enkele voorbeelden en adviezen om deze mogelijke risico's in te perken :

• Maak duidelijk op welke manier het werk zal worden geëvalueerd. Telewerk gaat uit van een vertrouwensrelatie tussen de werkgever, de hiërarchische lijn en de werknemer. Management door controle wordt moeilijk door deze manier van werken. Er kunnen bepaalde regels worden gehanteerd die nadelig zijn voor de vertrouwensrelatie : een controle van het aantal toetsaanslagen op de computer tijdens de telewerkdag, de duur van de verbinding met de servers op afstand, enz. Verbindingen zijn immers niet altijd even betrouwbaar en niet voor alle taken is een continue internetverbinding nodig. Kies liever voor een evaluatie op basis van doelstellingen: werden de toevertrouwde taken correct en binnen de toegestane tijd uitgevoerd? Is dat niet het geval, bekijk dan samen met de telewerkers op een objectieve manier waarom de doelstellingen niet werden gehaald.
• Beperk het toegestane aantal dagen voor telewerk (maximaal 3 dagen per week voor een voltijdse werknemer). Zo wordt vermeden dat de werknemer geïsoleerd raakt en dat er een gebrek is aan contact met, en toegang tot, het team of de hiërarchische lijn. Dat kan immers de continuïteit van de activiteiten van de dienst in het gedrang brengen en de stress doen toenemen.
• Maak de werknemers ervan bewust dat ze het aantal te presteren werkuren dienen na te leven. Sommige werknemers van wie het woon-werktraject korter wordt door telewerk, beginnen namelijk vroeger te werken en stoppen later dan wanneer ze op kantoor zijn. Op lange termijn kan dat hun werklast vergroten of hun werkritme verstoren en gevolgen hebben voor hun gezondheid.

Telewerk kan geleidelijk aan worden ingevoerd, door te beginnen met een pilootproject waarbij slechts een relatief klein aantal van de werknemers betrokken is. Dat pilootproject zal regelmatig moeten worden geëvalueerd en aangepast, zodat het vervolgens kan worden aangeboden aan het merendeel van de werknemers. En het is nog belangrijk te verduidelijken dat er een proefperiode kan worden bepaald.

Het volgende artikel van deze reeks over telewerk zal gaan over telewerk en arbeidsongevallen.

Margaux CARLIER - Preventieadviseur-psychosociale aspecten