Verschillende soorten zit-stabureaus : de conclusies van een overzichtsstudie

Zit-sta-bureaus kunnen een manier zijn om zitgedrag op het werk terug te dringen. Onlangs verscheen een interessante overzichtsstudie die de conclusies van 12 vergelijkende onderzoeken rond verschillende types zit-sta-bureaus eens op een rijtje zet.

Volgende types worden vergeleken :

• Zit-sta-tafel : een tafel die je zowel staand als zittend kan gebruiken, naargelang de instellingen
• Type “treadmill” (ook wel “walking desk” of "walkdesk") : een sta-bureau met loopband
• Type “cycling workstation” (ook wel “deskbike”) : waarbij de beeldschermwerker ter plaatse kan fietsen tijdens zijn werk (gelijkaardig aan een hometrainer)

De overzichtsstudie komt tot volgende bevindingen :

• Het gebruik van een type treadmill zorgde voor een verhoogde spieractiviteit in de armen, in vergelijking met gewone sta-tafels.
• De types treadmill en cycling workstation zorgden, vergeleken met gewone sta-tafels, voor een toegenomen hartslag, een afname van de bloeddruk gemeten over 24 uur, en een hoger energieverbruik.
• Het type treadmill kan echter nadelig inwerken op de fijnere motorische vaardigheden (typen, muiscursor bewegen en combinatie daarvan) vergeleken met de types cycling en gewone sta-tafels. Het gebruik van een type treadmill kan dus, vergeleken met de andere types, een ongunstig effect hebben op precisie en productiviteit bij computertaken.
• Het type cycling heeft, in vergelijking met de twee andere types, een gunstig effect op onze cognitieve vaardigheden, in het bijzonder op de snelheid waarmee onze hersenen eenvoudige processen verwerken.
• De types treadmill en cycling zorgden voor een relatief hogere alertheid en een vermindering van een eventueel gevoel van verveling, vergeleken met gewone sta-tafels.

Conclusies

• De gewone zit-sta-tafels doorbreken de “zitmarathon” en kunnen op die manier de nadelige gevolgen van sedentariteit ¹ mee helpen terug dringen. Als richtlijn kan je 10 tot 20 minuten staand werken per uur beeldschermwerk. Het staand werken moet steeds comfortabel aanvoelen. Want naast langdurig zitten, is ook langdurig staan belastend voor je lichaam, voornamelijk voor lage rug en benen. Bouw het staand werken geleidelijk op, zeker als je niet gewoon bent om langere tijd recht te staan. Begin met 5 à 10 minuten. Als je dit kan in een correcte houding en zonder klachten of vermoeidheid te ervaren, kan je dit uitbreiden naar bv. 20 minuten.
• Bewegen is steeds gezonder dan staan. Naast het gebruik van een gewone zit-sta-tafel is het toch nog steeds belangrijk om zoveel mogelijk te bewegen. Bij voorkeur neem je ook elk uur een bewegingspauze waarbij je je werkplek verlaat. Doe ook regelmatig enkele bewegingsoefeningen of beweeg voldoende (bv. trappen nemen, …). Probeer zoveel mogelijk te bewegen in het woon-werk verkeer. Wandelen, (elektrisch) fietsen, elektrische steps, … zullen allen gezondheidswinst opleveren.
• Eventueel zou men kunnen opteren voor walkdesks (“treadmill desks”) of deskcycles (“cycling working stations”) maar alvast de walkdesks leiden tot negatieve effecten zoals verhoogde spierspanning in de armen, verminderde precisie en verminderde productiviteit.
• Advies: bewegen is goed, maar, zorg ook dat je bij het bewegen je beeldscherm verlaat, liefst buiten je bureel. Dat heeft bijkomende mentale voordelen. Ook je brein heeft even afwisseling of rust nodig. Beweeg bij voorkeur buiten. Dat leidt tot bijkomende mentale stimulatie.
• Afwisseling en (micro)pauzes heeft iedereen nodig. Geen enkel type zit-sta-tafel kan de nood aan (micro)pauzes vervangen !

Lees ook ons eerder artikel over zit-sta-tafels.

^{(1) ter herinnering, de negatieve gevolgen van sedentariteit (langdurig zitten zonder frequente onderbreking) zijn voornamelijk
1/ verhoogd risico op hart- en vaatziekten
2/ - op diabetes, obesitas, osteoporose,
3/ - op mentale ziekten (stress, depressie) , verminderde concentratie,…
4/ verhoogd risico op sommige kankers 5/- op musculoskeletale letsels ten gevolge van aanhoudend slechte zithouding aan beeldschermposten.}

Geraadpleegde bron

Dupont F, Léger P, Begon M, et al “Health and productivity at work : which active workstation for which benefits: a systematic review” Occupational and Environmental Medicine, Published Online First: 28 January 2019.