Menopauze en werk: hoe anticiperen en werknemers ondersteunen?

De menopauze is het definitieve einde van de menstruatiecyclus. Het treedt meestal op tussen de 45 en 55 jaar en gaat gepaard met een geleidelijke afname van vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogeen en progesteron). Deze hormonale omwenteling kan een reeks fysieke, cognitieve en psychologische symptomen veroorzaken in de jaren voor en na de menopauze (respectievelijk de pre- en postmenopauze).

Elke vrouw ervaart deze periode anders: sommige gaan er zonder problemen doorheen, terwijl anderen aanzienlijke gevolgen kunnen ondervinden die hun dagelijkse professionele leven verstoren, zoals opvliegers en nachtzweten. Het zijn vaak de opvliegers die de slaap verstoren en de volgende symptomen veroorzaken, die echter ook zonder opvliegers kunnen voorkomen:

• Vermoeidheid, slaapstoornissen
• Concentratieproblemen, geheugenverlies
• Prikkelbaarheid, angstgevoel
• Gewrichtspijn, vaginale droogheid, blaasproblemen

Op de langere termijn verhoogt de menopauze ook het risico op bepaalde aandoeningen zoals osteoporose, hart- en vaatziekten en gewichtstoename.

Opvliegers en geheugenverlies (“brain fog”) tijdens vergaderingen, gebrek aan energie, stemmingswisselingen … Deze symptomen kunnen de concentratie, productiviteit en interpersoonlijke relaties verstoren. Sommige vrouwen praten er niet graag over, uit angst beoordeeld te worden of gezien te worden als “minder performant”.

En toch staan deze vrouwen vaak aan de top van hun carrière, met een schat aan ervaring en vaardigheden. Het is daarom cruciaal dat deze onzichtbare uitdagingen geen invloed hebben op hun inzet en welzijn.

1. Sensibiliseren en opleiden

Om een open en zorgzame bedrijfscultuur te creëren, moeten alle medewerkers gesensibiliseerd worden. Er wordt aangeraden om:

• Informatiesessies te organiseren over menopauze, die toegankelijk zijn voor iedereen, inclusief mannen en managers;
• Uitwisselingen tussen collega’s aan te moedigen om het stigma verbonden aan deze levensfase te verminderen;
• Deze kwestie opnemen in het globaal beleid op het gebied van diversiteit, gezondheid en welzijn op het werk (dus ook voor mannen).

2. De werkomgeving aanpassen

Eenvoudige aanpassingen kunnen een wereld van verschil maken:

3. Medische opvolging en informatie

Het is belangrijk dat werknemers tijdens deze overgangsperiode worden ondersteund, bijvoorbeeld door:

• Jaarlijkse gezondheidscontroles (botdensitometrie, cardiovasculaire controle, enz.)
• Informatiecampagnes over hormoonvervangingstherapie (HRT)
• Een herinnering voor de screeningstests (elke 5 jaar een uitstrijkje tot 65 jaar, elke 2 jaar een mammografie tussen 50 en 74 jaar)
• Open communicatie met de manager om mogelijke aanpassingen te bespreken

4. Aanmoedigen van een gezonde levensstijl

Gezonde gewoonten thuis en op het werk helpen de symptomen te beperken via een evenwichtig dieet.

In je lunchbox op het werk of als dagelijks voedingspatroon:

• Geef de voorkeur aan calcium en vitamine D (zuivelproducten, vette vis, enz.)
• Beperk suiker, alcohol en ultrabewerkte voedingsmiddelen
• Geef de voorkeur aan licht bakken en maaltijden met weinig verzadigde vetten (fruit, groenten, peulvruchten, vleesvervangers)

Regelmatige lichaamsbeweging

• Wandelen, fietsen en spieropbouw promoten: 30 tot 45 minuten, 3 tot 4 keer per week
• Je medewerkers aanmoedigen om met de fiets of te voet naar het werk te komen indien mogelijk
• Je medewerkers aanmoedigen om de trap en niet de lift te nemen
• Actieve pauzes op kantoor promoten (Pomodoro techniek, wat betekent dat je elke 25 minuten 5 minuten pauze neemt, enz.)

Omgaan met stress

• Relaxatiesessies aanbieden: ademhaling, meditatie, sofrologie, enz.
• Werkgerelateerde stressfactoren identificeren en verminderen

De menopauze mag nooit een rem zijn op de carrière van een vrouw. Door concrete maatregelen te nemen binnen het kader van preventie, sensibilisering en aanpassing van de werkplek, versterken bedrijven hun inzet voor gezondheid en gelijkheid op het werk.

Een ondersteunde medewerker is een tevreden en succesvolle medewerker. Vandaag actie ondernemen betekent bouwen aan een inclusieve, menselijke en duurzame werkplek.