Terug 
10 maart 2025
Een gids voor werknemerscategorieën - De vrijwilliger
Vrijwilligerswerk is een onmisbaar onderdeel van onze samenleving. Sinds 2005 is er een wet die vrijwilligers een duidelijk statuut geeft en hun rechten vastlegt, waardoor hun belangrijke bijdrage erkend en beschermd wordt.
Wie is een vrijwilliger?
Een vrijwilliger is iemand die onbetaald en vrijwillig een taak of activiteit uitvoert voor een organisatie ten behoeve van anderen. Er is geen afdwingbare overeenkomst tussen een vrijwilliger en een organisatie, wat betekent dat een vrijwilliger altijd kan beslissen om te stoppen. Dit betekent echter niet dat een vrijwilliger zomaar alles kan doen. Voorafgaand aan het vrijwilligerswerk moet de organisatie de vrijwilliger informeren over het takenpakket en hoe dit moet worden uitgevoerd.
Vrijwilligerswerk kan worden gedaan voor elke feitelijke vereniging of private of publieke rechtspersoon zonder winstoogmerk. Commerciële organisaties kunnen geen vrijwilligers inzetten.
Wat zijn de verplichtingen van de organisatie?
De organisatie moet de vrijwilliger informeren over:
- De activiteiten en hoe deze uitgevoerd moeten worden.
- Of er een verzekering is.
- Welke vergoedingen en onkosten worden uitbetaald.
- De mogelijke geheimhoudingsplicht of het beroepsgeheim zoals opgenomen in het strafwetboek.
Deze informatie moet schriftelijk worden verstrekt en door de vrijwilliger voor ontvangst worden ondertekend.
Wanneer is een vrijwilliger onderworpen aan gezondheidstoezicht bij de arbeidsarts?
De wet betreffende het welzijn van werknemers op het werk en de codex welzijn over het werk zijn niet van toepassing op vrijwilligers, omdat er geen gezagsrelatie is. Dit betekent dat preventie- en beschermingsmaatregelen zoals risicoanalyse en medische onderzoeken strikt wettelijk gezien niet van toepassing zijn.
In uitzonderlijke gevallen, zoals bij vrijwillige brandweerlieden, is er wel sprake van een gezagsrelatie. Zij zijn dus onderworpen aan het gezondheidstoezicht. Ondanks dat vele vrijwilligers puur wettelijk gezien niet onder de welzijnswet vallen, kunnen zij aan dezelfde risico’s worden blootgesteld als werknemers. Het is daarom aan te raden om op het vlak van veiligheid en gezondheid van vrijwilligers alle verplichtingen met betrekking tot het welzijn op het werk na te leven inclusief een risicoanalyse gezondheidstoezicht om te bepalen of al dan niet gezondheidstoezicht is vereist.
Wat zijn de verplichtingen van de vrijwilliger?
Vrijwilligers moeten zich houden aan de instructies en richtlijnen van de organisatie waarvoor zij werken. Dit omvat het naleven van veiligheidsvoorschriften en het respecteren van vertrouwelijkheid en beroepsgeheim indien van toepassing. Vrijwilligers moeten ook de ontvangen informatie over de aard van de activiteiten en de uitvoering ervan in acht nemen.
Conclusie
Vrijwilligerswerk is van onschatbare waarde voor onze samenleving en wordt beschermd door specifieke wetgeving die de rechten en plichten van vrijwilligers en organisaties vastlegt. Het is essentieel dat zowel vrijwilligers als organisaties zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden om een veilige en effectieve samenwerking te waarborgen.
Bronnen
- https://www.vlaanderenvrijwilligt.be/wetgeving/de-vrijwilligerswet/
- https://werk.belgie.be/nl/themas/welzijn-op-het-werk/het-gezondheidstoezicht-op-de-werknemers
Federaal regeerakkoord: overzicht van de belangrijkste gevolgen voor het welzijn op het werk
Het is geen nieuws meer: we hebben een nieuwe federale regering en dus ook een nieuw federaal regeerakkoord. Een zeer ambitieus akkoord bovendien, met veel implicaties voor de regelgeving over welzijn op het werk.
Jaarverslag interne dienst preventie en bescherming op het werk : deadline 1 april
Het jaarverslag van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk moet uiterlijk op 1 april 2025 worden opgesteld en bevat alle relevante informatie over de veiligheid en gezondheid van werknemers binnen de organisatie. Dit verslag is verplicht voor alle werkgevers, ongeacht de grootte van het bedrijf.
Een gids voor werknemerscategorieën - De uitzendkracht
Uitzendkrachten spelen een belangrijke rol op de arbeidsmarkt. Het is essentieel dat zowel uitzendbureaus als gebruikers zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden en verplichtingen om een veilige en gezonde werkomgeving te waarborgen.
Verbeter de luchtkwaliteit in je publieke binnenruimtes met Cohezio
De wet van 2022 over de binnenluchtkwaliteit (BLK) voor alle gesloten plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn voorzag aanvankelijk een stapsgewijze, maar snelle invoering. Het doel was dat alle ruimtes tegen 2025, of uiterlijk 2026, gecertificeerd zouden zijn.
De wet van 18 mei 2024 heeft de verplichte invoering van de eisen rond de binnenluchtkwaliteit echter uitgesteld tot 1 januari 2027. Sinds 1 oktober 2024 is het wel al mogelijk om de kwaliteitseisen op vrijwillige basis toe te passen.
Cohezio is je ideale partner voor het analyseren en implementeren van die proactieve aanpak. Onze hulp gaat verder dan louter voldoen aan wettelijke verplichtingen en zal een boost geven aan je imago en reputatie.
Een gids voor werknemerscategorieën - Stagiairs
Je bent schoolgaand en volgt een opleiding waarbij werkervaring een essentieel onderdeel is. Je bent tijdelijk aan de slag binnen een bedrijf of organisatie om praktijkervaring op te doen. Wie staat in voor jouw welzijn en wat zijn jouw verplichtingen als stagiair?
Strengere regels voor rijden onder invloed van verdovende middelen
Op 1 oktober zijn de regels rond het rijden onder invloed van verdovende middelen strenger geworden. Dit heeft ook een impact op werkgevers.
Dossier: Van vrijwilliger tot jobstudent, een gids voor werknemerscategorieën
De welzijnswet is van toepassing op alle werknemers, al zijn er voor bepaalde categorieën bijkomende regels. Of je nu een werkgever bent die zijn wettelijke verplichtingen wil nakomen, of een werknemer die zijn rechten wil kennen, dit artikel biedt een helder overzicht van de diverse bijzondere werknemerscategorieën.
Uitbreiding rookverbod in België
De wetgeving rond het rookverbod op publiek toegankelijke plaatsen in België is recent aangepast om de volksgezondheid beter te beschermen. Enkele wijzigingen traden al in werking in april van dit jaar. Vanaf 31 december 2024 volgen nog enkele belangrijke maatregelen.
Nieuwe regels rond discriminatie op de werkvloer
Ook op het werk kun je geconfronteerd worden met discriminatie. De recente wijzigingen aan de welzijnswet scherpt de beschermingsregels van slachtoffers en getuigen aan, waardoor de drempel om discriminatie te melden verlaagt. We verduidelijken de nieuwe regels, maar we gaan in onderstaand artikel vooral dieper in op de algemene problematiek. Wat is discriminatie eigenlijk en wat kun je als werkgever doen om te vermijden dat er in jouw onderneming gediscrimineerd wordt? Een eerste stap in de preventie is het herkennen van discriminatie. In tweede instantie kun je als werkgever werken aan een meer inclusieve bedrijfscultuur. Hierin kan Cohezio je met raad en daad bijstaan.
Versoepelde regels voor gemeenschappelijke interne diensten
De wetgeving omtrent het oprichten van een gemeenschappelijke interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (IDPBW) door verschillende werkgevers werd in mei 2024 gewijzigd door een nieuw Koninklijk Besluit.
Bedoeling is om de oprichting van een dergelijke gemeenschappelijke IDPBW te vereenvoudigen. Nieuw is dat er een onderscheid wordt aangebracht tussen kleine en grote gemeenschappelijke interne diensten. Voornamelijk voor de kleine gemeenschappelijke interne diensten wordt de oprichting eenvoudiger.