back-arrow 14 februari 2025

Federaal regeerakkoord: overzicht van de belangrijkste gevolgen voor het welzijn op het werk

Het is geen nieuws meer: we hebben een nieuwe federale regering en dus ook een nieuw federaal regeerakkoord. Een zeer ambitieus akkoord bovendien, met veel implicaties voor de regelgeving over welzijn op het werk.

vakantie-flexmail

Het akkoord bevat algemeen geformuleerde maatregelen die tijdens de legislatuur verder uitgewerkt moeten worden. Op basis van het regeerakkoord zullen wetsvoorstellen volgen, die vervolgens door het parlement moeten worden goedgekeurd. In dit artikel willen we een beknopt overzicht geven van wat de regering tijdens deze legislatuur wil bereiken, met specifieke aandacht voor de mogelijke impact op het welzijn op het werk.

Re-integratie van langdurig zieken

Samenwerking tussen de arbeidsarts, de adviserend arts en de behandelend arts op het TRIO-platform – responsabilisering van artsen

 

Een nieuw online platform, TRIO, zal worden gelanceerd, waar het dossier van arbeidsongeschiktheid beschikbaar zal zijn voor verschillende actoren die zullen samenwerken in het kader van de terugkeer naar het werk: de arbeidsarts, de behandelend arts en de adviserend arts.

 

Al na een maand arbeidsongeschiktheid moet de behandelend arts het attest van arbeidsongeschiktheid delen op het TRIO-platform. De arbeidsarts kan zo een beter overzicht krijgen en sneller ingrijpen rond re-integratie en preventie van langdurig verzuim.

 

  • Het is de bedoeling om van het getuigschrift van arbeidsongeschiktheid een ‘fit note’ te maken, waarin de behandelend arts zich uitspreekt over de arbeidsmogelijkheden – dat waartoe de werknemer nog in staat is – en de mogelijkheid van ander werk of aangepast werk overweegt. Hij kan hiervoor de arbeidsarts raadplegen, die het best in staat is om de mogelijkheden van aangepast werk of ander werk binnen het bedrijf van de werknemer te beoordelen.
  • Behandelende artsen riskeren bovendien een financiële sanctie voor hun voorschrijfpraktijk als zij aanzienlijk meer mensen arbeidsongeschikt verklaren dan hun collega’s in dezelfde regio.
  • Voor elke werknemer die een maand arbeidsongeschikt is, moet de arbeidsarts actie ondernemen, zoals het versturen van informatie, het uitnodigen voor een gesprek, het uitvoeren van een “Quickscan“-vragenlijst.
  • Bij arbeidsongeschiktheid van 2 maanden wordt een “verantwoordelijke behandelend arts” aangesteld als coördinator voor het opvolgen en begeleiden van patiënten in langdurige arbeidsongeschiktheid en op te treden als contactpersoon tussen arbeidsarts en de adviserend arts. Hij biedt de patiënt een globaal medisch dossier aan bij de indiening of verlenging van het attest van arbeidsongeschiktheid. Dit zal voornamelijk de huisarts zijn, maar een specialist is ook mogelijk.

 

Lees verder onder de foto.

 

Re-integratie

 

Het re-integratietraject zal grondig worden hervormd.

 

  • Er zal ook rekening worden gehouden met de werkmogelijkheden bij andere werkgevers in het kader van de re-integratie.
  • In het kader van de opstelling van een re-integratieplan is de werkgever verplicht om na 8 weken arbeidsongeschiktheid inschatting te laten maken van het arbeidspotentieel van de werknemer door de Externe Dienst en, indien nodig, een re-integratietraject te starten.
  • De werkgever kan al vanaf de eerste ziektedag een re-integratieprocedure aanvragen, mits toestemming van de werknemer.
  • Een werknemer die nog niet ziek is maar dreigt ziek te worden, kan vragen om een re-integratietraject te starten. De werkgever is echter niet verplicht om op dit verzoek in te gaan.

 

Lees verder onder de foto.

Arbeidsbemiddelingsdiensten

De arbeidsbemiddelingsdiensten (VDAB, Forem, Actiris) zullen ook een actievere rol spelen bij de re-integratie van langdurig zieken en nauw samenwerken met de arbeidsarts. Deze bemiddelingsdiensten zullen langdurig zieken een maand na hun inschrijving contacteren en een verplicht traject op maat voorstellen.

 

Ontslag om medische redenen

Dit zal mogelijk zijn na 6 maanden bij definitieve arbeidsongeschiktheid, in plaats van 9 maanden momenteel.

 

Gewaarborgd loon

Het recht op gewaarborgd loon wordt pas hersteld na minstens 8 weken werkhervatting. Momenteel is deze termijn 14 kalenderdagen.

Risicoanalyse en welzijnswet

Wat de jaarlijkse risicoanalyses betreft, zal dit voortaan niet langer jaarlijks moeten worden herhaald wanneer de arbeidsomstandigheden ongewijzigd blijven. Momenteel stelt de welzijnswet geen jaarlijkse termijn voor risicoanalyses. Het advocatenkantoor Claeys&Engels geeft in zijn analyse van het regeerakkoord aan dat het waarschijnlijk eerder gaat om het jaarlijkse actieplan dan om de risicoanalyses.

 

De welzijnswet zal worden herzien om de administratie te vereenvoudigen en de efficiëntie te verbeteren. Het akkoord voorziet geen verdere details hierover.

Studentenjobs

Jongeren zullen voortaan als student mogen werken vanaf 15 jaar, in plaats van 16 jaar. Jaarlijks wordt hun aantal toegestane werkuren beperkt tot 650 uur.

Nachtwerk en flexibiliteit

De nieuwe regering wil het verbod op nachtwerk opheffen.  Vroeger was nachtarbeid verboden, behoudens een reeks uitzonderingen.  Voortaan is nachtarbeid altijd toegelaten.

 

“Nachtwerk” zal voortaan pas als zodanig beschouwd worden vanaf middernacht, in plaats van tussen 20u00 en 6u00.  Dit om de concurrentiepositie van de distributie en e-commerce tegenover het buitenland terug te herstellen. Of deze regel ook geldt voor alle andere sectoren is echter niet duidelijk.

 

De toeslagen voor nachtwerk zoals vastgelegd in de collectieve arbeidsovereenkomsten blijven van kracht.

 

Daarnaast worden ook volgende maatregelen voorgesteld:

 

  • Het verbod op zondagswerk wordt opgeheven.
  • De verplichte sluitingsdag wordt afgeschaft.
  • Meer vrijwillige overuren kunnen worden gemaakt, zonder recht op compenserend verlof.
  • Winkels mogen langer open blijven.
  • De verplichting om nooit een deeltijdrooster van minder dan 1/3 van een voltijdse baan te hebben, wordt afgeschaft. In de toekomst zal het mogelijk zijn om vanaf 3 uur per week te werken.

 

Bovendien zal voortaan in alle sectoren de mogelijkheid bestaan om flexi-jobs aan te werven (extra werk tegen een fiscaal voordelige vergoeding). Een belangrijke voetnoot is wel dat dit zal worden toegestaan zolang de regels voor beschermde beroepen worden gerespecteerd. Dit geldt zowel voor de publieke als de private sector, met name in sectoren met een tekort aan personeel zoals onderwijs, kinderopvang, sport en cultuur.

 

Sectoren kunnen echter kiezen om flexi-jobs te verbieden of extra regels op te leggen. Ook de maximale jaarlijkse inkomsten voor flexi-jobs worden verhoogd.

Werk/privé-balans

De regering wil ook inspanningen leveren om de combinatie werk en privéleven haalbaarder te maken. Zo zullen de verlofrechten voor ouders worden hervormd met als bedoeling het gemakkelijker te maken om verlof op te nemen voor de zorg voor een kind.

 

Daarnaast onderzoekt de nieuwe regering ook het concept van “teleTREINwerk”, waarbij, als de technologische infrastructuur het toelaat, de uren gewerkt tijdens de woon-werkverplaatsing als werkuren worden beschouwd. Dit blijft nog weinig concreet.

 

Tot slot zullen ook de landingsbanen voor oudere werknemers behouden blijven. Deze banen zullen voorbehouden zijn aan zij die al een loopbaan van 30 jaar (en later 35 jaar) hebben voltooid in plaats van 25 jaar. Het brugpensioen wordt daarentegen wel verminderd.

Kortdurend ziekteverzuim

In plaats van drie dagen wil men terug naar twee dagen ziekteverzuim per jaar zonder dat de werknemer een doktersattest aan zijn werkgever hoeft te overhandigen.

Overige

Tot slot overlopen we nog enkele ‘kleinere’ maatregelen uit het regeerakkoord. Zo zullen opleidingen voor brandweerlieden worden hervormd. Men wil naar een vergroting van politiezones op vrijwillige basis.

Men zal werken aan een pandemieplan voor toekomstige pandemieën. De aanwezigheidsregistratie in de bouw zal worden aangevuld met de verplichting het verlaten van de bouwwerf te laten registreren (zoals al het geval is in de schoonmaaksector).

 

Wil je het volledige regeerakkoord nalezen? Dat kan hier.