Bescherming van de werknemers bij blootstelling aan elektromagnetische velden

Op 10 juni verscheen een nieuw Koninklijk besluit dat de werknemers moet beschermen tegen de gevaren van niet-ioniserende elektromagnetische straling.  Hiermee wordt de richtlijn 2013/35/EU van het Europees Parlement omgezet naar Belgisch recht. Een overzicht van de belangrijkste bepalingen.

Elektromagnetische velden en de directe of indirecte effecten

Elektromagnetische velden zijn statische elektrische, statische magnetische en tijdsafhankelijke elektrische, magnetische en elektromagnetische velden met frequenties tot 300 GHZ. 

Deze elektromagnetische straling kan rechtstreekse of onrechtstreekse gevolgen hebben.  Tot de directe biofysische effecten behoren zowel de thermische effecten (zoals de opwarming van weefsel) als de niet-thermische effecten zoals de stimulering van spieren en zintuigen.  Niet-thermische effecten kunnen eveneens schadelijk zijn voor blootgestelde werknemers.  Zo kan een stimulering van de zintuigen aanleiding geven tot duizeligheid door een verstoring van het evenwichtsorgaan.

Onrechtstreeks kan de blootstelling van een voorwerp aan elektromagnetische straling eveneens een gevaar met zich meebrengen voor de veiligheid of de gezondheid van de werknemer.  Zo kan bijvoorbeeld een storing optreden aan een pacemaker of andere implantaten.

Grenswaarden en actieniveaus

Het besluit legt een aantal grenswaarden vast voor blootstelling op korte termijn aan elektromagnetische velden.  De werkgever moet ervoor zorgen dat de blootstelling van de werknemers beperkt blijft tot deze grenswaarden.  Bij overschrijding van de blootstelling dient de werkgever een aantal maatregelen te nemen zodat de risico’s ten gevolge van de elektromagnetische velden op de arbeidsplaats tot een minimum worden beperkt of worden weggenomen.

De actieniveaus zijn operationele niveaus die zijn vastgesteld om eenvoudiger aan te tonen dat de relevante grenswaarden in acht zijn genomen, of om in voorkomend geval, de nodige beschermings- of preventiemaatregelen te nemen.

Risicoanalyse

De werkgever beoordeelt alle risico’s waaraan de werknemers blootgesteld zijn als gevolg van de elektromagnetische velden op de arbeidsplaats.  Indien nodig meet of berekent hij de niveaus van de elektromagnetische velden waaraan de werknemers zijn blootgesteld. 

Voorlichting en opleiding

De werkgever zorgt ervoor dat de werknemers die met waarschijnlijkheid zullen blootgesteld worden aan de risico’s in verband met elektromagnetische velden op het werk, de nodige voorlichting en opleiding krijgen.  Zo moet de werknemer ingelicht worden over de grenswaarden en actieniveaus, de mogelijke gevolgen van blootstelling, de resultaten van de risicoanalyse, symptomen, …

Gezondheidstoezicht

De werknemers die blootgesteld worden aan elektromagnetische velden worden onderworpen aan een passend gezondheidstoezicht.  Of er sprake is van blootstelling zal blijken uit de risicoanalyse.  Ook de werknemer die melding maakt van een ongewenst of onverwacht gezondheidseffect, of indien de blootstelling boven de grenswaarde wordt vastgesteld, moet aan een gezondheidstoezicht worden onderworpen.

Inwerkingtreding

Het nieuwe koninklijk besluit treedt in werking op 20 juni 2016.  Deze nieuwe bepalingen worden opgenomen in de Codex over het welzijn op het werk in hoofdstuk VI ‘Elektromagnetische velden’ onder Titel IV ‘Omgevingsfactoren en fysische agentia’.

Bron:  Koninklijk besluit van 20 mei 2016 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico’s van elektromagnetische velden op het werk, BS van 10 juni 2016.

In een volgend artikel gaan we dieper in op de problematiek van elektromagnetische velden.

Meer informatie op de site van World Health Organization