De occulte periode: een aandachtspunt in de aanloop naar de sociale verkiezingen
De voorbereidingen voor de sociale verkiezingen voor het jaar 2024 zijn reeds volop aan de gang. Een bijzonder aandachtspunt in deze voorbereiding is de zogenaamde occulte periode.
- Wat is de occulte periode?
- De ontslagbescherming
- De samenstelling en het indienen van de kandidatenlijsten
- Wanneer start de bescherming van de kandidaten?
- Belangrijke data voor de sociale verkiezingen van 2024
Wat is de "occulte periode"?
Occult betekent letterlijk geheim of verborgen. In het kader van de organisatie van de sociale verkiezingen heeft de occulte periode te maken met de ontslagbescherming van de kandidaten voor de ondernemingsraad of voor het comité.
De ontslagbescherming
De werknemersvertegenwoordigers van de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk genieten van een bijzondere ontslagbescherming. Zij kunnen enkel ontslagen worden omwille van een dringende reden vooraf aangenomen door de arbeidsrechtbank, of een economische of technische reden vooraf erkend door het bevoegd paritair orgaan.
Niet alleen de werknemers die effectief verkozen zijn voor de ondernemingsraad of het comité genieten van deze ontslagbescherming, maar ook de werknemers die voorgedragen werden om zich kandidaat stellen om lid te worden van de ondernemingsraad of het comité voor preventie en bescherming op het werk, genieten van een ontslagbescherming.
De ontslagbescherming start al vooraleer de kandidatuur bij de werkgever wordt ingediend. De werkgever weet dus op voorhand niet wie beschermd is. Daarom spreken we van ‘occulte ontslagbescherming’. Dit is uiteraard belangrijk wanneer de werkgever van plan is om tijdens deze periode een werknemer te ontslaan.
De samenstelling en het indienen van de kandidatenlijsten
In principe kan iedere werknemer die voldoet aan een aantal voorwaarden zich kandidaat stellen. Deze werknemer moet wel op een lijst staan van één van de vakbonden die als representatief werden erkend (ABVV, ACV en ACLVB).
In de procedure van de sociale verkiezingen zijn de zogenaamde “dag Y” en “dag X” twee belangrijke momenten. “Dag Y” is de dag waarop de sociale verkiezingen doorgaan, “dag X” is de dag waarop het bericht wordt aangeplakt dat de datum van de sociale verkiezingen aankondigt. Dag X vindt plaats 90 dagen voor dag Y.
De uiterste datum waarop de vakbonden de kandidatenlijsten kunnen indienen is de 35e dag na dag X (X+35).
Wanneer start de bescherming van de kandidaten?
De ontslagbescherming voor de kandidaten begint te lopen 30 dagen vóór dag X (X-30). Vanaf deze datum is iedere werknemer die aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden voldoet, potentieel beschermd.
Pas op het ogenblik van de bekendmaking van de kandidatenlijsten, (X+35), weet de werkgever wie ontslagbescherming geniet. De werkgever neemt dus een risico indien hij gedurende deze periode van 65 dagen (= “occulte periode” van X-30 tot en met X+35) een werknemer ontslaat.
De bescherming geldt immers met terugwerkende kracht zodat de werkgever pas achteraf merkt dat het gaat om een beschermde werknemer.
De occulte periode voor de sociale verkiezingen van 2024
- De verkiezingen (dag Y) worden in 2024 georganiseerd in de periode die aanvangt op 13 mei en eindigt op 26 mei 2024.
- De dag van de bekendmaking (dag X) valt tussen 13 februari 2024 en 26 februari 2024.
- De occulte periode van 65 dagen start bijgevolg tussen 14 januari 2024 en 27 januari 2024 (X – 30) en eindigt, afhankelijk van de verkiezingsdatum, tussen 19 maart 2024 en 1 april 2024 (x + 35).
Johan VAN MIDDEL,
Legal Expert