Sociale verkiezingen: wijzigingen in de wetgeving

Op 30 juni 2023  werd de nieuwe wet over de sociale verkiezingen gepubliceerd in het Belgisch staatsblad. Deze nieuwe wet legt een aantal regels op voor de organisatie van de sociale verkiezingen in 2024. Aan het verloop van de verkiezingsprocedure wijzigt er niets. Het gaat eerder om verbeteringen en een verdere modernisering (of digitalisering) van een aantal procedures.

Wij zetten de vijf belangrijkste wijzigingen kort even op een rij.

1.    Start van de verkiezingsprocedure

De periode voor de aanwijzing van de afgevaardigden voor de ondernemingsraden en de comités voor preventie en bescherming op het werk, wordt definitief vastgelegd. Deze periode vangt aan op 13 mei en eindigt op 26 mei 2024. Dit betekent dat naargelang de gekozen verkiezingsdatum, de procedure effectief zal starten in de periode die loopt van 15 tot 28 december 2023.

2.    Uitzendkrachten

Uitzendkrachten die een tijd hebben gewerkt in een onderneming, kunnen ook deelnemen aan de sociale verkiezingen die in deze onderneming worden georganiseerd. Voorwaarde is dat zij minstens 32 arbeidsdagen effectief hebben gepresteerd, al dan niet onderbroken, in de periode van 1 november 2023 tot en met 31 januari 2024.

Voor het opstellen van de kiezerslijsten, is de gebruiker gemachtigd om bepaalde persoonsgegevens op te vragen aan het uitzendkantoor.  

3.    Oproep van de kiezers

De oproepingsbrief wordt in principe persoonlijk overhandigd aan de werknemer. Wanneer de werknemer op dat ogenblik niet aanwezig is, wordt hij opgeroepen met een aangetekende brief. 

Vanaf dit jaar mag de werkgever er ook voor kiezen om onmiddellijk over te gaan tot oproeping van de kiezers via een andere wijze dan overhandiging van de oproepingsbrief in de onderneming, bijvoorbeeld via e-mail. Voorwaarden hiertoe zijn dat de kiezer beschikt over een professioneel e-mailadres, en dus ook toegang hebben tot een digitaal instrument (computer) dat door de werkgever ter beschikking wordt gesteld op hun gebruikelijke werkpost. Om dit mogelijk te maken is een unaniem akkoord nodig van de ondernemingsraad of het comité.

4.    Stemming vanop de werkpost

Bij de vorige sociale verkiezingen was het mogelijk om elektronisch te stemmen op afstand, op voorwaarden dat de kiezer zijn stem vanaf de gebruikelijke werkpost kon uitbrengen via een drager die aangesloten is op het beveiligde netwerk van de onderneming. Deze laatste voorwaarde vervalt nu. Elektronisch stemmen vanuit de gebruikelijk werkpost blijft mogelijk en het is niet langer verplicht dat de stemsoftware moet geïnstalleerd worden op het beveiligd netwerk van de onderneming.

5.    Kandidatenlijsten

De kandidaten voor de sociale verkiezingen, geven hun geslacht door aan de vakbonden voor de opmaak van de kandidatenlijsten. Voortaan kunnen de kandidaten kunnen kiezen tussen M, V of X. Een transgender of interseksueel persoon kan er dus voor kiezen zich te identificeren als man, vrouw of X, ongeacht zijn, haar of hun officiële geslacht.

Bron

Wet van 5 juni 2023 tot wijziging van de wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen, van de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven en van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, Belgisch staatsblad van 30 juni 2023.

Johan VAN MIDDEL, Legal Expert