Werelddag welzijn op het werk: Thema klimaatverandering
Op 28 april organiseert de Internationale arbeidsorganisatie (ILO – International Labour Organization) de werelddag rond veiligheid en gezondheid op het werk. Het thema van dit jaar is de impact van de klimaatverandering op veiligheid en gezondheid op het werk.
De ILO publiceerde naar aanleiding van deze werelddag een nieuwe brochure “Ensuring safety and health at work in a changing climate”. Daarin worden de belangrijkste risico’s zoals hoge temperaturen, ultraviolette straling, extreme weersomstandigheden, luchtvervuiling, ziekteverwekkers en chemische agentia in de landbouwsector besproken.
Enkele interessante informatiebronnen rond deze thematiek:
- “Ensuring safety and health at work in a changing climate – global report” – ILO, 2024
- ”A bad climate – the climate crisis is putting workers at potentially deadly risk” – ITUC, 2024
Het CCOHS (Canadian Center for Occupational Health and Safety) publiceerde een uitgebreid, helder geschreven handboek waarvan bedrijven zich kunnen bedienen om de klimaatverandering aan te pakken en om hun risicoanalyses hier op af te stemmen. Het boek kan in het Engels en het Frans worden gedownload op hun website.
Hieronder enkele belangrijke punten uit het handboek.
Ongelijke impact
De klimaatverandering (wat inhoudt warmere temperaturen en frequentere extreme weersomstandigheden) zullen op sommige groepen een grotere impact hebben dan anderen. Buitenwerkers zullen bijvoorbeeld op een meer directe manier geconfronteerd worden, maar ook personen met bepaalde chronische aandoeningen of oudere werknemers kunnen het lastiger krijgen dan anderen.
Ook de maatschappelijke positie zal doortellen: de lagere inkomens zullen misschien over minder materiële mogelijkheden bieden om zich in hun privéleven te beschermen tegen de negatieve impact van weersomstandigheden. Anderzijds zijn het ook de lagere inkomens die het hardst getroffen worden door de politieke maatregelen tegen klimaatverandering (lage emissiezones, isolatieverplichtingen, …)
Ook levensstijl (beweging, voeding, …) zou een rol kunnen spelen in de uiteindelijke weerslag op het leven van personen, en ook hier kunnen sociale componenten een rol van invloed spelen. De werkgever kan wat betreft deze laatste factor dan wel geen dwingende maar toch nog steeds een faciliterende rol spelen. Kortom, inzetten op welzijn zal in dit kader zeker zoden aan de dijk brengen.
De meest geïmpacteerde sectoren, volgens het CCHOS (Canadian Center for Occupational Health and Safety):
- Landbouw
- Visserij
- Bosbouw
- Bouwsector (meest getroffen door hitte-gerelateerde aandoeningen)
- Hulpverlenings- en veiligheidsdiensten
Potentiële impact van de klimaatverandering op veiligheid en gezondheid
Een studie van de Universiteit van Californië leert dat zelfs een bescheiden toename van de temperatuur bij het werken in Californië jaarlijks tot 20.000 bijkomende kwetsuren teweegbrengt. Op dagen waarop de temperatuur de 32° overschrijdt, hebben werknemers tot 9% meer risico om kwetsuren of gezondheidsschade op te lopen.
Buitenwerk
- Voor buitenwerk: organiseer het werk zo dat er rekening wordt gehouden met gevaarlijke en / of ongezonde weeromstandigheden en bescherm uw menselijk kapitaal. Op de lange termijn zal dit de betere keuze zijn, ook economisch.
- Dit kan inhouden dat men het werk anders moet gaan inrichten: bijvoorbeeld de heetste tijden van de dag vermijden. Zulke aanpassingen kunnen echter op zich weer het evenwicht tussen het werk en het privéleven verstoren. Kortere tijden werken zal vaak neerkomen op intensiever werken, en dit kan een gezondheidsimpact hebben.
- Hou in de risicoanalyse rekening met de veiligheids- en gezondheidsimpact, maar ook met de mogelijke cognitieve impact van hitte.
- De verandering van het klimaat maakt ook dat nieuwe ziektewekkers de kop kunnen opsteken (malaria, dengue, gele koorts), of nieuwe insecten (bv. de tijgermug).
- Droogte kan een impact hebben op planten, maar ook op producten en afval. Groenafval dient sneller te worden opgeruimd, bepaalde stoffen kunnen misschien minder lang opgeslagen worden.
- Meer zonlicht kan gevolgen hebben voor huid- en ooggezondheid.
Binnenwerk
Betere isolatie moet gecompenseerd worden door betere binnenluchtkwaliteit.
Airconditioning brengt zijn eigen euvels mee: verkoudheden tijdens de zomer, nekklachten e.d.
Investeer in maatregelen om de impact van klimaat tot een minimum te beperken, maar bezin je ook over de risico’s die deze maatregelen kunnen vormen.
De gids van het Canadian Centre for Hygiene and Safety at Work (CCHST) bevat eveneens nuttige tabellen rond de potentiële risico's en gevaren en de daaraan verbonden preventiemaatregelen. Hieronder een extract:
